عقب ماندگی ذهنی ـ mental retardation
عقبماندگی ذهنی توان هوشی کمتر از
میانگین جامعه (ضریب هوشی کمتر از 70) که با یک آزمون استاندارد ضریب هوشی سنجیده
میشود. ضریب هوشی 130-80 طبیعی در نظر گرفته میشود؛ میانگین طبیعی 100 است. اختلال
عملکرد هوشی منجر به عدم توانایی فرد در انجام مسؤولیتهای عادی زندگی
میگردد.

عقبماندگی ذهنی به چهار گروه خفیف (ضریب هوشی 70-50)، متوسط (ضریب هوشی 49-35)،
شدید (ضریب هوشی 34-20) و بسیار شدید (ضریب هوشی کمتر از 20) تقسیمبندی میگردد.
عقبماندگی خفیف شایعترین نوع است.
علایم شایع:
عقبماندگی ذهنی خفیف در بسیاری
از موارد تا هنگامی ورود کودک به مدرسه تشخیص داده نمیشوند. فعالیتهای ذهنی نظیر
ریاضیات و حساب کُندتر از معمول انجام میشود، توانایی خواندن مختل بوده و هیجانات
کودک ممکن است بچهگانهتر از سن واقعیاش باشد. کودک ممکن است فعالتر از حد معمول
بوده و یا حرکات غیرارادی مکرر داشته باشد. بیمار ممکن است دچار تأخیر تکاملی
بهصورت مشکلات تکلم و زبان، تأخیر در مهارتهای حرکتی، نقایص حسی (کُندی در پاسخ
دادن به مردم، صداها، اسباببازیها یا غیره)، یا اختلالات عصبی باشد. تشنج،
بیاختیاری مدفوع و ادرار و مشکلات شنوایی نیز ممکن است وجود داشته باشد. عقبماندگی
شدید و بسیار شدید اغلب در بدو تولد تشخیص داده میشوند.
علل بیماری:
0.
اختلالات ژنتیکی ـ مادرزادی متابولیسم یا اختلالات کروموزومی. نشانگان داون
شایعترین اختلالات کروموزومی عامل عقبماندگی ذهنی است.
0. عفونتهای مادرزادی
داخل رحمی، اختلال خونرسانی جفت به جنین، عوارض بارداری (عفونتها، پرهاکلامپسی،
اکلامپسی، مصرف الکل یا داروها توسط مادر یا سوءتغذیه مادر
0. قبل از تولد ـ
زودرس یا دیررس بودن نوزاد، آسیبهای حین تولد و اختلالات متابولیک
0. پس از تولد
ـ اختلالات متابولیک یا غددی، عفونتها، صدمات، عوامل سمی یا سایر علل آسیب مغزی،
سوءرفتار با کودک
عوامل افزایشدهنده خطر:
0. سابقه خانوادگی عقبماندگی
ذهنی:
1. ?. مراقبتهای پیش از زایمانی ضعیف در مورد مادر
2. ?. وضعیت
اجتماعیـ اقتصادی نامطلوب خانواده
پیشگیری:

ادامه مطلب...

روشهای بهتر خوابیدن کودکان -فرزندان ناسازگار
1 - نقاشــــی کـــــردن
خوابها:
هرگاه خواب ترسناکی کودک شما را اذیت می کند از او بخواهید آنچه را که
در خواب دیده نقاشی کند. سپس بگذارید تمام چیزهایی را که در نقاشی اش کشیده برای
شما توضیح دهد. پای حرفهای کودکتان بنشینید تا درباره هیولا یا صحنه ترسناکی که در
خواب دیده است دقیقاً توضیح دهد. با این روش به تدریج تلخی آن خواب را از او
بگیرید. وقتی کودک در روشنایی روز خواب بد خود را تعریف می کند وحشت و هراس آن
کابوس رنگ می بازد و از بین می رود. همچنین کودک می تواند خوابهای قشنگ خود را هم
نقاشی کند. به کمک ترسیم خوابهای قشنگ، بچه می تواند خواب خود را بسط دهد و شما هم
بدین ترتیب می توانید از روی این رؤیاهای زیبا در شب های آینده قصه های خوبی برای
او نقل کنید.
فرزندان ناسازگار
رفتارهــای ناسازگارانه:
رفتارهایی هستند
که با نظر پدر و مادر ، اطرافیان و جامعه سازگاری ندارد. رفتار فرزندان ناسازگار
احساس بسیار بدی را در اطرافیان ایجاد می کند به طوری که خود نیز تحت تأثیر واکنش
های ناخوشایند آن، از سوی دیگران واقع می شوند.
انــــواع رفتــــارهای
ناسازگارانه :
روانشناسان معمولاً رفتارهای ناسازگار را در سه طبقه تقسیم بندی
می کنند: مقایسه و تحقیر و سرزنش کودک و ...

ادامه مطلب...

غذاهایی که بچه ها را آرام می‌کنند
بیش فعالی یک اختلال رفتاری شایع است که
حدود 8 تا 10 درصد از کودکان پیش دبستانی به آن مبتلا هستند.
احتمال ابتلا به
این اختلال در پسران 3 برابر بیشتر از دختران است، اما علت این تفاوت هنوز ناشناخته
است.
مطالعات فراوانی روی نقش عوامل تغذیه ای در ایجاد بیش فعالی کودکان انجام
شده است که نتایج برخی از آنها را مرور می‌کنیم.
اسید‌های چرب ضروری
برخی
از اسیدهای چرب که در بدن ساخته نمی‌شوند، ولی در حفظ سلامت انسان نقش حیاتی به
عهده دارند، اسیدهای چرب ضروری نامیده می‌ شوند. اسیدهای چرب ضروری عبارتند از:
اسیدهای چرب امگا-3 ، امگا-6 و آراشیدونیک.
مغز انسان حدود 6درصد چربی دارد که
اسیدهای چرب امگا-3 سهم بیشتری را به خود اختصاص داده است. یکی از نقش‌های مهم
اسیدهای چرب ضروری، ارتباط و انتقال بین سلول‌های مغز است. اسید چرب امگا -3 که
برای رشد و عملکرد مغز ضروری است ممکن است رفتار، حافظه و کمبود‌های رفتاری و
شخصیتی را بهبود بخشد.
یافته‌های مطالعات نشان داده است کودکان مبتلا به
بیش‌فعالی دارای سطح پایین تری از اسیدهای چرب ضروری هستند که در نتیجه مشکلاتی در
یادگیری، رفتار، خواب و عملکرد ایمنی آنان ایجاد می‌ کند؛ به طوری که در پسران 6 تا
12 ساله که دارای سطح پایین اسیدهای چرب امگا-3 بودند، مشکلات کم خوابی بیشتری دیده
شده است.
بهترین منبع اسید‌های چرب امگا -3 ، ماهی‌های آزاد مثل سالمون، ساردین،
میگو و شاه ماهی است و منابع اسید‌های چرب امگا-6، کنجد ، تخمه کدو تنبل و تخمه
آفتابگردان هستند. دیگر منابع اسید‌های چرب ضروری (امگا- 3 و امگا- 6 ) آجیل‌ها،
لوبیای سویا ، روغن بادام زمینی و روغن زیتون است.
روی

ادامه مطلب...

رفتار و اعمال ضد اجتماعی
انواع مختلفی از رفتارهایی که مطابق ارزش‌های جامعه
و قانون ارتکاب به آنها «نهی یا جرم» تلقی شده است؛ در افراد دچار شخصت ضد اجتماعی
دیده می‌شود. «دروغ گویی ، فرار از مدرسه و خانه بصورت مکرر ، دزدی ، نزاع ، سوء
مصرف الکل و مواد ، تجاوز (به همجنس یا غیرهمجنس ) ، بد رفتاری با همسر و فرزندان »
فقط نمونه‌هایی از اعمال و رفتار این بیماران است. افراد ضد اجتماعی در به بازی
گرفتن دیگران مهارت دارند و به راحتی می‌توانند دیگران را برای شرکت در طرح‌هایی که
برای بدست آوردن پول و شهرت نزدیکترین راه است، راغب سازند. شاید اصطلاح «مردان گوش
بر یا گول زن» بتواند ویژگی‌های افراد ضد اجتماعی را در خود جمع کند.
با وجود
اعمال ضد اجتماعی و خلاف قانون و با اینکه اکثرا پرونده‌های متعددی در محاکم قضائی
دارند، ولی در این افراد رفتار یا صحبتی که حاکی از پشیمانی و ناراحتی واقعی از
اعمال گذشته باشد دیده نمی‌شود و موقعی که از زندان آزاد می‌شوند، فورا کارهای ضد
اجتماعی خود را از سر می‌گیرند. گوئی این افراد فاقد وجدان هستند. نکته مهمی که
شاید باعث تعجب شود این است که ظاهر افراد ضد اجتماعی راضی کننده و حتی فریب دهنده
است. فریبنده از آن جهت که افراد با دیدن بیماران ضد اجتماعی در ظاهرشان نوعی قابل
اعتماد بودن را احساس می‌کنند، ولی در پس این روکش «تنش ، خصومت ، تحریک پذیری و
خشم» نهفته است.
همچنین این بیماران موقع صحبت (مصاحبه) با هوش کلامی خود افراد
(درمانگر) را تحت تأثیر قرار می‌دهند. آنها وقایع و کارهای غیر قانونی خود را (بعد
از تحریف حقایق) با «آب و تاب» و شرح جزئیات هیجان ‌انگیز بیان می‌کنند. افراد ضد
اجتماعی با این توانایی خود با تجربه‌ترین پزشکان را هم می‌توانند فریب دهند.
ملاکهای تشخیص اختلال ضد اجتماعی
الگوی مستمر بی‌اعتنایی و زیر پا نهادن
حقوق دیگران که از پانزده سالگی شروع می‌شود و وجود سه علامت (یا بیشتر) از علائم
زیر برای تشخیص ضروری است.
ناتوانی برای سازگاری با موازین اجتماعی و قانونی که
با دست زدن به اعمال تکراری زمینه ساز دستگیری ، تظاهر نماید.
فریبکاری ، که با
دروغ گویی مکرر ، استفاده از نام‌‌های غیر واقعی یا «گوش بر» برای نفع و لذت شخصی ،
مشخص می‌شود.
رفتار تکانشی (لحظه‌ای) و ناتوانی برای طرح ریزی پیشاپیش.

ادامه مطلب...

توصیه های عملی
برای عادت دادن خردسالان به نظم و انضباط باید دو چیز را
کاملاً به آنها تفهیم کرد :
الف) چه رفتاری ناپسند است.
ب) چه رفتاری
پسندیده است و می توان آن را جانشین رفتار ناپسند کرد.
مثال به خواهر کوچک
نباید مشت زد ، به بالش می توان مشت زد.
تعیین مقررات برای خردسالان باید مطلق
باشد و نه نسبی؛ یعنی یک کار نکوهیده را اصلاً نباید انجام داد، نه آنکه کمی بتوان
انجام داد.
در غیر اینصورت برای برقراری نظم به درد سر می افتید ، زیرا ضابطه
مشخصی در اختیار کودک قرار نداده اید و او نمی تواند تشخیص دهد که چه اندازه از آن
کار ممنوع را میتواند انجام دهد، مثلاً به او نگویید:"می توانستی آرامتر موی خواهرت
را بکشی"! بهتر است به او بگویید :" تو اصلاً حق نداری موی خواهرت را بکشی"
بیش
از آنکه محدودیتی را برای کودک بوجود آورید، تصمیم خود را بگیرید، زیرا مقررات
انضباطی باید قاطعانه وضع شوند. اگر کودک متوجه تردید شما شود یا شما گاهی اورا از
انجام عملی منع کنید و گاهی آزاد بگذارید ، اولاً وی دچار سردر گمی می شود و ثالثاً
دائم با شما بحث می کند .
هنگام برقراری نظم برای خردسالان به این نکته توجه
داشته باشید که کودک در سن دو وسه سالگی غالباً "نه" را به راحتی در مقابل هر
تقاضایی که از او بشود به زبان می آورد ، پس هرگز به او دستور ندهید ، بلکه
تقاضایتان را به صورت پیشنهاد با او مطرح کنید ؛ مثلاً به او نگویید :" روی صندلی
راه نرو" بلکه بگویید :"صندلی برای نشستن است ، نه راه رفتن"
اگر کودک از شما
چیزی خواست و شما ناچار بودید او را از آن محروم کنیدلااقل آرزویش را محترم بشمارید
و بگذارید که با آرزویش دلخوش باشد . بهتر است در این مورد با او همدلی و همدردی
کنید؛ مثلاً وقتی طفل اسباب بازی را در مغازه ای میبند و آن را می خواهد نباید
بگویید چقدر برای تو اسباب بازی بخرم و کودک گریه کند و..
در حالی که اگر در
مقابل تقاضای کودک با مهربانی به او بگویید : تو دلت می خواهد این اسباب بازی را
داشته باشی می دانم اگر آنرا بخرم خیلی خوشحال می شوی من امروز زیاد خرج کردم یا
پولم کم است فقط میتوانم برایت یک بستنی یا آدامس بخرم .

ادامه مطلب...